 |
مساله تعطيلى جمعه
مساله تعطيلى جمعه هم از آن مسائلى است كه در بعضى كشورهاىاسلامى از وقتى كه استعمار آمد آن را تغيير داد.مثلا در پاكستان انگليسيهااز زمان ورودشان به هند سعى كردند همه سنتهاى آنها را به سنتهاىخودشان تبديل كنند.از جمله اينكه روز تعطيل را از جمعه به يكشنبهتبديل كردند.هنوز هم در پاكستان همين طور است;اگر يك چيزىبرگشت،عود دادنش به حالت اول بسيار مشكل است.پاكستان اساسا بهنام اسلام مستقل شد،يعنى پاكستان در مقابل هندوستان هيچ جهتى براى اينكه يك واحد مستقل باشد نداشت مگر جهت روحى و معنوى و فكرىو ايمانى كه ما مسلمانيم و شما هندو هستيد و از نظر فرهنگ معنوى ازيكديگر جدا هستيم و نمىخواهيم با شما زندگى كنيم و مىخواهيممستقل شويم. در عين حال اينها كه در مقابل هنديها آنقدر مقاومت كردندهنوز اين سنت مسيحى را در ميان خودشان حفظ كردهاند;مبدا سالشانمبدا مسيحى و تعطيل هفتگى آنها هم يكشنبه است.
اين را عرض مىكنم براى اين كه ما بايد توجه داشته باشيم بهنغمههايى كه كم و بيش در مجلهها و در مقالات ادبى و به اصطلاح علمىو نيمه علمى شنيده مىشود.مىنويسند اين براى ايران سبب ركودكارهاست كه تعطيلات خودمان را جمعه قرار بدهيم در حالى كه اكثريتمردم دنيا كه ما با آنها سر و كار داريم تعطيلاتشان يكشنبه است.آن وقت مامجبوريم كه در هفته دو روز تعطيل داشته باشيم،روز جمعه به خاطرخودمان و روز يكشنبه براى اينكه دنيا تعطيلى دارد.پس ما براى اينكهكارمان بيشتر جريان داشته باشد،بياييم تعطيلى جمعه را تبديل به يكشنبهكنيم.درباره تاريخ هم مىگويند:اكثريت مردم دنيا سال مسيحى را انتخابكردهاند ولى ما سال هجرى را انتخاب كردهايم و اين اسباب زحمت استكه ما تاريخ خودمان را به هجرى بنويسيم و آنها به مسيحى،پس بياييمتاريخ هجرى را به تاريخ مسيحى تبديل كنيم.اينها همه مقدمه جذب شدنو مقدمه هضم شدن فرهنگى در هاضمه ديگران است.
مطلب ديگر كه اين آيه در آن مورد است نماز جمعه است.اساساجمعه و حتى اسم«جمعه»هم اسم اسلامى استيعنى قبل از اسلام اينروز به نام روز جمعه ناميده نمىشد;اسمهاى ديگرى ذكر كردهاند.خوداسلام اين اسم«جمعه»را گذاشت و چه اسم خوبى است.در ميان اسمهاىهفته كلمه«سبت»(شنبه)ريشه يهودى دارد و كلمه«جمعه»يك لفظ عربى است و عربى الاصل است و اين نشان مىدهد كه چرا اين روز به نامجمعه ناميده شده است;به اين دليل كه روز اجتماع مردم بوده است.درروزهاى ديگر،هر كس به دنبال كار اختصاصى خودش است،و در مدارشخصى خودش مىچرخد.يك روز در هفته به اين كار اختصاص دادهشده است كه افراد دور يكديگر جمع شوند.در ايام هفته هر كس در يكمسير و مدارى است;روزى هم بايد باشد كه افراد دور هم جمع شوند،روز اجتماع.براى اين روز يك كار بسيار بزرگ در اسلام تاسيس شد كهفوق العاده كار مهمى بود و آن مساله«نماز جمعه»است.
نماز جمعه چه نمازى است؟نماز جمعه همان نماز ظهر است درروز جمعه با كيفيتخاصى و به عبارت ديگر نمازى است در روز جمعهجانشين نماز ظهر.نماز ظهر چهار ركعت است و نماز جمعه دو ركعت،ولى به جاى آن دو ركعت ديگر،دو خطبه قرار داده شده است.در احاديثائمه عليهم السلام اين تعبير به طور مكرر آمده است كه فرمودهاند:«جعلتا مكانالركعتين» (2) دو خطبه جمعه جانشين آن دو ركعتشده است و نكته قابلتوجه اين است كه قرآن از آن دو خطبه با اينكه منبر و سخنرانى است،مانند نماز تعبير به«ذكر الله»كرده است.
نظرات شما عزیزان:
