 |
شكستن مرزهاى الهى به زيان خود انسان است
حال اينجا كه قرآن مىفرمايد: تلك حدود الله و من يتعد حدود الله فقد ظلم نفسه اشاره به اين مطلب است كه شكستن مرزهاى الهى از نوع دوم شكستن مرز است،يعنى اقدام مستقيم به زيان خود است.خداوند متعال كه مقرراتى براى مردم برقرار كرده است،اين مقررات به سود خدا نيست.خدا بىنياز مطلق است.نه رعايت كردن اين مقررات سودى براى خدا دارد و نه شكستن اين مقررات زيانى براى خدا دارد،بلكه رعايت اينها سود براى شما دارد و شكستن اينها هم زيان براى شما دارد،يعنى اين يك واقعيتى است در متن زندگى انسان كه خداوند به موجب اينكه اين واقعيت مكشوف است آن را براى شما بيان مىكند،درست مثل همان حالت طبيعى.اين است كه به اين تعبير مىفرمايد كه تلك حدود الله و من يتعد حدود الله فقد ظلم نفسه اينهاست مرزهاى الهى،و هر كسى كه اين مرزها را بشكند به خود ستم كرده است،يعنى خيال نكنيد مرزهايى است به نفع خدا،مرزهايى است به نفع خود شما.بعد هم ديديم كه در خلال آيات گذشته كه مربوط به مسائل خانوادگى است،اشاره به اين مطلب در لابلاى حرفها مكرر در مكرر آمده است،كه عرض كرديم نشانه كمال اهميتى است كه قرآن براى مسائل خانوادگى قائل است.
آيهاى كه امروز خوانديم آيهاى است كه ديگر مساله مقررات زوجيت در آن مطرح نيست ولى در عين حال مسائلى مطرح است كه اشارهاى به اين مطلب دارد.در آن آيه حكم را روى فرد مىبرد.هر فردى كه اين مقررات را بشكند به خود ستم كرده است.بعد يكمرتبه مىفرمايد: و كاين من قرية عتت عن امر ربها و رسله فحاسبناها حسابا شديدا و عذبناها عذابا نكرا .يكدفعه حكم را مىبرد روى يك جامعه.(هميشه گفتهايم كه در اصطلاح متداول وقتى ما مىگوييم قريه،يعنى ده در مقابل شهر.قريه از ماده«قرى»به معنى جمع است.در قرآن به شهر هم گاهى قريه گفته مىشود،به ده هم قريه گفته مىشود،يعنى مردمى كه در يك جا باشند،به اصطلاح امروز يك جامعه.)چقدر در دنيا جمعيتها بودند كه در مقابل امر الهى طغيان كردند(چون امر الهى را دنبال اين مسائل مىگويد اگر چه كلى بيان مىكند اما اشاره به همين دستورهايى دارد كه در مورد روابط زوجيت هست و مردم كوچك مىشمارند.)چقدر جامعههايى كه اين دستورها را كوچك شمردند و در مقابل امر الهى طغيان كردند(«عتو»يعنى طغيان و سركشى و بىاعتنايى)ولى ما در همين دنيا(تصريح است كه در همين دنيا،مساله آخرت حسابش جداگانه است)به حسابشان رسيديم،يعنى عكس العمل كارشان در همين دنيا به آنها رسيد،آنهم شديد.مفسرين گفتهاند«شديد»در اينجا يعنى در كمال دقت و مو به مو. فحاسبناها حسابا شديدا و عذبناها عذابا نكرا و در همين دنيا آنها را عذاب كرديم،عذاب منكر و نشناختهاى.منكر يعنى نشناخته،وقتى مىخواهند بگويند يك شىء خيلى عظيم بىسابقه،[اين كلمه را به كار مىبرند.] عذابا نكرا در واقع يعنى يك عذاب بىسابقه،نشناخته و وحشتناك.اين همان مفهوم و من يتعد حدود الله فقد ظلم نفسه است ولى در مقياس اجتماع.آنجا به مقياس فرد فرمود كه هر كسى كه خودش اين كار را بكند به جان خود ستم كرده است،اينجا مىگويد:اگر جامعهاى و عموم مردمى اين گونه باشند،تعدى و تجاوز به مرزها و مقررات زوجيت چقدر جامعههايى را به باد داده است.و اين عجيب است كه قرآن كريم در اين مسائل كه خيلى كوچك به نظر رسيده است(اين مطلب را در مقدمه كتاب نظام حقوق زن در اسلام بيان كردهام)وارد جزئيات شده است.
نظرات شما عزیزان:
