 |
معنى توحيد
توحيد يعنى اين:از توست(همه چيز از توست)و به توست ومال توست و به سوى توست.
حال در اين آيات سوره نور دوتا از اينها:«لك»و«اليك» [آمده است:] «و لله ملك السموات و الارض و الى الله المصير» وچنين به نظر مىرسد كه اين آيه به منزله تعليل آيه پيش است، يعنىآيه پيش كه فرمود«همه موجودات تسبيح گوى خداوند هستند(اينكهعرض مىكنيم«همه موجودات»به كمك آيات ديگر است)و شناساو ثناگوى خالق خود هستند»دليلش اين است:چون همه چيز از آناوست و چون از آن اوست به سوى اوست،اين است كه اصلاوجودشان تسبيح است،صيرورتشان تسبيح است،حركت وجنبش شان تسبيح است.در اين زمينه مولوى شعرهاى خيلى خوبىدارد،مىگويد: جزءها را رويها سوى كل است (2) بلبلان را عشق با روى گل است
صبغة الله نام آن رنگ لطيف لعنة الله بوى آن رنگ كثيف
آنچه از دريا،به دريا مىرود (3) از همان جا كامد آنجا مىرود (4)
از سر كه سيلهاى تيز رو وز تن ما جان عشق آميز رو
«لله ملك السموات و الارض» از آن اوست «و الى الله المصير» وبه سوى اوست.به همان دليل كه از اوست به سوى اوست.
اگر چه نوبت آيه بعد است كه راجع به كيفيت نزول باران-تشكيل ابرها و ريزش باران و تگرگ و خصوصيت اينها-بحثكرده است كه اين آيه هم-شايد بتوانيم ان شاء الله جلسه آيندهتوضيح بدهيم-از معجزات قرآن است،ولى من اكنون وارد اين آيهنمىشوم،جلسه بعد ان شاء الله درباره آن صحبت مىكنم،حال كهبحث تسبيح موجودات و بحث باز گشت همه موجودات به سوىپروردگار به ميان آمد و شبهاى ما هم شبهاى ماه مبارك رمضان استمطلبى را برايتان توضيح مىدهم.
دين يك رسالتى دارد كه اين رسالت از غير دين ساختهنيست،يعنى از عقل و علم و فكر بشر اين رسالتساخته نيست و اگردر حدود علم و عقل بشر مىبود به همان عقل و علم بشر واگذار مىشدو ديگر پيغمبران مبعوث نمىشدند.اسلام براى عقل بشر فوق العادهارزش قائل است،براى تفكر فوق العاده ارزش قائل است،براى علمو مطالعه و آزمايش و مشاهده موجودات-و به تعبير خود قرآن براىسير در آيات آفاق و انفس-فوق العاده ارزش قائل است، ولىاينچنين نيست كه عقل و فكر و استدلال و علم و مشاهده و آزمايش،هر اندازه ترقى بكند، بتواند آن نشانههايى را كه دين از انسان ياجهان داده است،ارائه كند.اين ديگر فقط رسالت دين است،و آنمقدار كه شما مىبينيد علم و عقل بشر حقايقى را كه دين بيان كردهاست تاييد مىكند،به قول ويليام جيمز،اين بعد از راهنمايى دينبوده،يعنى بعد از آن بوده كه دين حقايقى را ارائه داده،علم دو مرتبهرفته است ببيند قضيه از چه قرار است و نشانههايى هم بر صدق وتاييدش پيدا كرده است
نظرات شما عزیزان:
